آشنایی با عملکرد کلی کولرهای گازی

کولر گازی در صنعت تهویه و تبرید از جایگاه خاصی برخوردار است زیرا به سرعت از گرمای محیط می‌کاهد. برخلاف کولرهای آبی ، رطوبت را افزایش نمی دهد. ازاین جهت برای محیط های شرجی بسیار مناسب است. کولرهای گازی معمولا در دو مدل ساخته می شوند:

قسمتهای تشکیل دهنده کولر گازی

۱-موتور ۲-کندانسور ۳-پانل ها ۴-شلنگ ها و لوله مسی ۵-وسایل عایق کاری ۶-ریموت کنترل ۷-بدنه فلزی و پلاستیکی ۸-لوبه مسی ۹-لوازم عایق کاری ۱۰- فیلترها ۱۱- لوازم جانبی و…

نوع سیستم های کولرهای گازی و انشعابی

۱-کولر گازی پنجره ای ۲-سیستم کولر گازی اسپیلت دیواری ۳-سیستم کولرگازی سقفی و دیواری ۴-سیستم کولر گازی کانالی(۲ تکه مخفی) ۵-سیستم کولر گازی کاستی ۶-سیستم کولر گازی کاستی کوچک ۷-سیستم کولر گازی سقفی زمینی ۸-ِ سیستم کولر گازی سقفی بزرگ بلند ۹-سیستم کولر گازی مالتی (تلفیقی) ۱۰- سیستم کولر گازی ایستاده ۱۱- سیستم کولر گازی پکیج مرکزی

کولرهای یک تکه یا پنجره‌ای

کولرهای دو تکه (اسپلیت)

کولرهای یک تکه دیواری ، یا پشت پنجره‌ای ، خیلی متداول و مورد توجه می‌باشند و به آسانی در داخل قاب پنجره نصب می‌شود.

ساختمان کولرهای گازی

کولر گازی نیز همانند بسیاری از لوازم خانگی خصوصا یخچال فریزر از دو قسمت اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:

قسمت الکتریکی :

قسمت الکتریکی خود شامل قسمت‌هایی چون دوشاخه و سیم‌های رابط ، کمپرسور ، خازن ، رله بار زیاد (اورلود) رله راه انداز ترموستات ، کلید چند وضعیتی (کلید فن) ، کلید اصلی کولر و کنترل از راه دور (در کولرهای دو تکه) می باشد.

درکولرهای گازی از یک خازن و در بعضی از کولرها از دو خازن به منظور ایجاد گشتاور راه اندازی کمپرسور استفاده می شود. شکل متداول بکارگیری خازن ، به این صورت است که یک خازن برای راه اندازی موتورفن (پروانه) و یک خازن برای راه اندازی کمپرسور مورد استفاده قرار می‌گیرد ظرفیت این خازنها در کولرهای مختلف متفاوت است.

قسمت مکانیکی :

اجزای مکانیکی کولر گازی با اندکی تفاوت ، درست مثل قطعات مکانیکی یخچال می‌باشد از آن جمله می‌توان به قطعاتی مانند کمپرسور کندانسور (رادیاتور) ، اواپراتور ، فیلتر (درایر) ، پروانه اواپراتور ، لوله مویین (کاپیلاری) ، سینی زیر کولر ، خروجی هوا و فیلتر خروجی هوا اشاره کرد.

در کمپروسور کولرهای گازی دو مکانیسم بکار گرفته شده است. نوعی از این کمپرسورها از پیستون و میل لنگ طراحی نموده‌اند. اما نوع دیگری از کمپرسورها فاقد میل لنگ و پیستون بوده و روتور در حال چرخش (به واسطه فرم خاص) گاز را از مسیر ورودی مکیده و آن را وارد لوله رفت می‌سازد این نوع کمپرسورها را کمپرسورهای دورانی می‌نامند. در کولرهای گازی از دو پروانه استفاده می‌شود که عموما بر روی یک محور اصلی سوار شده‌اند. یکی از پروانه‌ها هوا را از مجرای ورودی مکیده و با وزش آن کندانسور ، گرما به محیط خارجی منزل یا محل کار می‌راند، پروانه دوم که به قسمت جلوی موتور فن متصل است هوا را از مجرای ورودی مکیده و با وزش آن به اواپراتور ، سرما را به محیط وارد می‌سازد.

در کولرهای دو تکه ، کمپرسور و کندانسور در واحدی به نام یونیت خارجی تعبیه شده‌اند. این واحد در خارج از ساختمان نصب می‌شود. واحد تبخیر یا اواپراتور و شیر انبساط نیز در یک واحد بنام یونیت داخلی تعبیه شده‌اند. کولرهای دو تکه عموما دارای دستگاه کنترل از راه دور می‌باشند. هوا در جهت ورود به محیط منزل یا محل کار از دریچه مخصوصی که به خروجی هوا معروف است می گذرد. به منظور جلوگیری از ورود گرد و غبار و موارد مشابه به داخل محیط منزل یا محل کار ، پشت خروجی هوا ، فیلتر سیمی یا اسفنجی تعبیه می شود.

گاهی ممکن است بر اثر عدم تنظیم ترموستات و یا ازدیاد گاز شارژ شده اواپراتور و یا قسمتی از لوله برگشتی برفک یا یخها ذوب شوند و در نتیجه آب از جدارهای کولر سر ریز کند. برای پیشگیری از این مشکل ترتیبی اتخاذ شده است که در صورت بروز حالت فوق ، آب به خارج از کولر هدایت شود. این وظیفه بر عهده سینی زیر کولر است. در گوشه‌ای از سینی ، لوله مخصوصی تعبیه شده که این آبها از آن خارج می‌شود. برای جلوگیری از ریزش آب ، عموما به لوله مذکور شیلنگی متصل می‌شود و با قرار دادن آن بر روی سطح زمین از پراکنده شدن ذرات آب در محیط جلوگیری می‌شود.

نحو ه سرما سازی در کولر گازی

چگونگی ایجاد سرما در بسیاری از وسایل سرما ساز مانند کولر ، یخچال ، آب سرد کن و … مشابه است ، در کولر گازی ، همانند یخچال ، از تبدیل گاز به مایع بوسیله افزایش فشار و در نتیجه تولید سرما که در اثر تبدیل مایع به گاز ایجاد می‌شود. برای رسیدن به هدف مورد نظر (خنک نمودن محیط) استفاده می‌کنند. تنها تفاوت را می‌توان در خنک کردن کندانسور (رادیاتور) دانست که در کولر گازی بوسیله هوای دمیده شده بر روی آن گرمای لازم گرفته می‌شود. در حالی که در یخچال برای داشتن هوای خنک از دمیدن هوا بر روی اواپراتور استفاده می‌گردد.

طلاعات فنی:

 مطلع بودن از طرز کار کولر گازیها می تواند در استفاده صحیح و نگهداری از آنها سودمند باشد.

کولر گازی دستگاه مکانیکی می باشد برای تولید سرما در محیط های بسته ، این دستگاه با مصرف انرزی برق می تواند دمای محیط تا حد زیادی کاهش دهد . در این دستگاه گاز مبرد یا فریون در یک سیکل بسته تحت فشار تبدیل به مایع شده و سپس مجدا تبخیر می شود . در حین عمل تبخیر به علت پایین بودن نقطه جوش گاز مبرد و سرعت تبخیر بالای آن گرمای زیادی از محیط جذب شده و نتیجتا سرما ایجاد می شود .

آب هم در زمان تبخیر گرمای محیط را جذب می کند . مانند وقتی که بدن شما خیس است و روی پوست بدن تبخیر انجام می شود و شما احساس سرما می کنید . ولی این کاهش دما در رابطه با آب حدی دارد بستگی به دمای مرطوب محیط و نقطه جوش آب دارد .

  حال اگر سیال دیگری بجز آب با نقطه جوش پایین تری مانند الکل داشته باشیم . بعلت سرعت تبخیر بیشتر در واحد زمان ، در حین عمل تبخیر سرمای بیشتری ایجاد می شود .برای همین است که گاهی برای پایین آوردن سریع دمای بدن فردی که تب شدیدی دارد از محلول آب و الکل استفاده می کنیم . به همین دلیل در کولرهای گازی از سیالی با نقطه جوش پایین تر از ۲۰- درجه سلسیوس استفاده می کنیم .، که در شرایط عادی بصورت گازوجود دارد .

کمپرسور در کولرهای گازی وظیفه فشرده کردن این گاز را در محیطی بسته به عهده دارد تا بتوانیم این گاز را به مایع تبدیل کنیم . ولی گاز فشرده شده در این حالت گرم شده است . در کولر گازی مبدل حرارتی یا رادیاتوری بنام ” کندانسور” به کمک یک فن دمنده دمای گاز فشرده شده یا مایع شده را کاهش می دهد . سپس با ایجاد یک افت فشار در مسیر عبور سیال فشرده شده ، در مبدل حرارتی دیگری به نام” اواپراتور” یا ” تبخیر کننده” مبرد تبخیر می گردد و باعث سرد شدن لوله ها و پره های اطراف اواپراتور می شود . با عبور دادن هوای گرم درون اتاق بوسیله یک فن دمنده ازمیان پره های سرد شده ، هوا نیز سرد شده و به درون اتاق جریان می یابد .

پس از انجام عمل تبخیر در اواپراتور ، مبرد مجددا به گازتبدیل شده و به سمت کمپرسور هدایت شده تا دوباره فشرده شده و سیکل کاری کولر گازی تکرار گردد.

امین نوروزی- این روزها، با گرم شدن‌ روزافزون هوا، بازار خرید و فروش انواع کولر داغ‌تر از ماه‌‌های گذشته شده است به طوری که انواع کولر، اعم از آبی و گازی از تقاضای بسیار زیادی برخوردار شده است.

به گفته فروشندگان انواع کولر در بازار، در سال‌جاری میزان فروش کولرهای گازی در مقایسه با کولرهای آبی، افزایشی محسوس داشته است.

چرا که کولر گازی شدت خنک‌‌کنندگی بیشتری نسبت به کولر‌ آبی دارد و همچنین با ایجاد رطوبت، باعث به وجود آمدن فضایی مطلوب برای اعضای خانواده می‌شود.

همین عوامل موجب شده است که افراد زیادی تمایل به خرید کولرهای گازی داشته باشند.

البته این موضوع را نیز نباید فراموش کرد که کولر آبی نیز مزیت‌هایی نسبت به کولرهای  گازی دارد. به عنوان مثال میزان مصرف برق در مدل‌های آبی خیلی کمتر از کولرهای گازی است.

به عبارت دیگر، از طرفی میزان پوشش‌دهی کولرهای آبی نسبت به انواع گازی این کالا بهتر است. یک دستگاه کولر آبی معمولی برای خنک کردن یک واحد آپارتمانی کفایت کرده و با توجه به کانال‌‌هایی که وجود دارد، به طور متعادل بخش‌‌های مختلف را خنک می‌کند، در صورتی که کولرهای گازی که در یک واحد آپارتمانی نصب می‌شوند، تمام قسمت‌‌های منزل را به صورت متعادل خنک نمی‌کنند. مگر اینکه از  قدرت سرمادهی بسیاربالایی برخوردار باشند تا همه خانه‌را خنک کنند.

فروشندگان کولرهای گازی می‌گویند، با وجود افزایش تقاضا طی یک ماه اخیر، قیمت کولر گازی نسبت به ماه‌های گذشته تغییر چندانی نکرده و افزایش قیمت‌ها تنها در حدود ۱۵‌ تا ۲۵‌هزار تومان بوده است.

به گفته کسبه، مدل‌‌های اسپیلت کولر گازی ال‌جی، در حال حاضر جزو پرفروش‌ترین‌های بازار هستند.

این کولرها که بین ۵۳۰هزار تا دومیلیون تومان قیمت دارند، به علت اینکه فضای کمی را اشغال می‌کنند و خدمات پس از فروش مناسبی دارند، بیشتر مورد توجه مشتریان قرار گرفته‌اند.

به گفته فعالان بازار این کالا، گران‌ترین کولرهای گازی موجود در بازار، محصولات شرکت اجنرال ژاپن هستند که با قیمت‌هایی بین ۵۳۰هزار تا دومیلیون تومان به فروش می‌رسند.بوتان و آمیکو نیز جزو مارک‌های ایرانی حاضر در بازار هستند که از فروش خوبی برخوردارند.

قیمت کولرهای گازی ایرانی حدود ۲۰ تا ۳۰درصد و گاه ۴۰درصد، از کولرهای گازی خارجی کمتر است.

به طور کلی ارزان‌تر بودن کولرهای گازی ایرانی نسبت به تولیدات خارجی، موجب شده است که بسیاری از خریداران کولرگازی که جزو قشر متوسط جامعه هستند، تولیدات داخلی را به محصولات خارجی ترجیح دهند و در مقابل افرادی که توان مالی بالاتری دارند، استفاده از کولرهای خارجی را به تولیدات داخلی ترجیح می‌دهند.

جدیدترین مدل‌های کولرگازی موجود در بازار، محصولات شرکت دوو است که بین ۶۳۰هزار تا یک‌میلیون و پانصد هزار تومان قیمت دارند.

فروشندگان لوازم خانگی، به خریداران کولرگازی توصیه می‌کنند، هنگام انتخاب کولر، تنها به مطابقت قدرت خنک‌کنندگی دستگاه با متراژ منزل اکتفا نکنند و میزان ارتفاع خانه را نیز به عنوان عاملی تاثیرگذار، در انتخاب کولرگازی مدنظر قرار دهند.

همچنین به دارندگان کولرگازی توصیه می‌شود، در هنگام روشن بودن کولر از باز کردن درب‌ها و پنجره‌های منزل خودداری کنند، زیرا در این حالت، کولرگازی کارایی لازم را ندارد و به خوبی نمی‌تواند فضای خانه را خنک کند.

سیستم خودکار کنترل کیفیت کولر گازی

این سیستم متشکل از یک تونل بیست متری با محیط کنترل شده است که جهت تست کولر گازی به کار می آید.

در طول خط تست، کولرهای گازی به صورت روشن روی تسمه نقاله سیستم جابجا می شوند. پس از پایدار شدن کولر توسط سیستم روباتیک، پارامترهای آن نظیر دما، میزان سرمایش، میزان هوادهی، جریان مصرفی، درستی عملکرد ترموستات و صحت کارکرد محصول در ولتاژهای پایین به صورت خودکار سنجیده شده و با استفاده از رایانه و نرم افزار اختصاصی پشتیبان، گزارش های عملیاتی همزمان با خروج هر دستگاه کولر از تونل تست، آماده و چاپ شده و هر گونه هر عیب احتمالی محصول، در این گزارش ها اعلام می گردند.